تهیه بوم مدل کسب و کار – بخش هفتم: منابع کسب و کار

منابع کسب و کار

یکی از بخش های مهم در تهیه بوم مدل کسب و کار منابع کسب و کار است. وقتی از کارآفرینان می‌پرسم به چه منابعی نیاز دارند، اکثر آنها می‌گویند که به پول یا سرمایه که در اصطلاح تجاری به آن می‌گوییم، نیاز دارند. با این حال، آنها معمولاً منابع دیگری که حتی گاهی مهمتر از سرمایه هستند را کنار می گذارند. اهمیت این موضوع به دلیل نیاز به برنامه ریزی برای منابعی است که کسب و کار به آنها احتیاج دارد.

شناسایی منابعی که برای رشد تجارت خود به آنها نیاز دارید

منظور از منابع کسب و کار ، هر چیزی است که شما برای ایجاد ارزش برای مشتریانتان به آن نیاز دارید. آنها دارایی‌های شما محسوب می‌شوند؛ دارایی‌هایی که برای حفظ و حمایت از کسب و کار شما به کار می‌آیند. برای اینکه بتوانید منابع کسب و کار و همچنین افرادی که در روند برنامه ریزی کسب و کار به آنها نیاز دارید را تعیین کنید لازم است که این دو سوال مهم را از خود بپرسید:

• اول این که آیا برای شروع و رشد کسب و کار، لازم است افرادی را استخدام کنید؟ اگر این کسب و کار شما متکی به افراد دیگری غیر از خودتان و شرکای تجاری شما است، باید منابعی را برای استخدام پرسنل با دستمزدی عادلانه اختصاص دهید.
• کسب و کار شما برای راه اندازی به چه نوع تجهیزات یا دارایی‌های ثابتی احتیاج دارد؟ اگر برای اجرای کسب و کارتان به خرید یا اجاره تجهیزات یا سایر دارایی‌های ثابت مانند خرده فروشی و فضای اداری وابسته است، هنگام برنامه ریزی برای تخصیص منابع کسب و کار این موارد را در نظر داشته باشید.

لازم است در حین تهیه بوم مدل کسب و کار تمام مواردی که در مورد منابع کسب و کار به آنها اشاره شد مد نظر قرار گیرند. به شما پیشنهاد می‌کنم تمام منابع مورد نیاز را در نظر گرفته و مبالغ دقیق آنها را محاسبه کنید؛ از جمله سرمایه اولیه مورد نیاز، تجهیزات لازم برای تولید محصولات یا خدمات. برآورد دقیق نیازهای آینده ممکن است دشوار باشد، به همین دلیل است که معمولا کارآفرینان در این برآورد دچار اشتباه می‌شوند.

ممکن است تجهیزات مورد نیاز برای دفتر کارتان را از قبل در اختیار داشته باشید. همچنین این احتمال وجود دارد که از بانک یا سرمایه گذاران تأمین مالی کرده باشید یا پس انداز شخصی خود را به عنوان سرمایه مورد استفاده قرار دهید.

در ادامه این نوشته توضیحات مختصری در مورد انواع منابع کسب و کار ارائه شده است تا با بیان آنها در کسب و کار خود، اطلاعات شفاف‌تری را به مخاطبان خود، مثلا سرمایه گذاران یا شرکا، ارائه نمایید.

انواع منابع کسب و کار

منابع را می‌توان در قالب چهار دسته اصلی در نظر گرفت:

پرسنل یا منابع انسانی

تامین نیروی انسانی نیاز به برنامه دارد. اول این که لازم است تعداد پرسنل مورد نیاز و سمت هر کدام را تعیین کنید. علاوه بر این، بهتر است پیش بینی‌های واقع بینانه‌ای در مورد نحوه استخدام افراد و هزینه‌های استعداد یابی به عمل آورید. به شما پیشنهاد می‌کنم برآورد دقیقی از میزان دستمزد و مزایای پرسنل خود داشته باشید. همچنین مواردی از قبیل حق بیمه و سنوات را فراموش نکنید.

مشاوران و مربی‌ها هم می‌توانند به عنوان یکی از منابع کسب و کار در نظر گرفته شوند. معمولا این منابع هزینه‌هایی را هم در بر دارند که لازم است همانطور که در مورد سایر منابع توصیه شد، در بخش مربوط به محاسبه هزینه و درآمد در نظر گرفته شود.

آیا تاکنون به تهیه فهرستی از مشاوران اصلی، مربیان و منتورها، افرادی که می‌توانند ما را به تأمین کنندگان ارتباط دهند (واسطه‌ها) فکر کرده‌اید؟ این افراد همگی منابع کسب و کار شما به حساب می‌آیند. چنین منابعی تأثیر زیادی را در رشد آینده شرکت شما خواهد داشت.

به عنوان مثال اگر دوست یا عضوی از خانواده شما در یک شرکت بزرگ به عنوان مدیر و یا تصمیم گیرنده مشغول به کار است، آن شرکت ممکن است بتواند یکی از اولین مشتری‌های شما باشد. بدون شک چنین ایده‌هایی می‌توانند یکی از استراتژی‌های موثر شما برای رشد اولیه شرکت و کسب و کارتان باشد.

منابع فیزیکی

منابع فیزیکی مانند مواد خام، ساختمان ها، وسایل نقلیه، حمل و نقل، تاسیسات ذخیره سازی، ماشین آلات و کارخانه هستند. ممکن است گاهی آنها را به عنوان دارایی یا دارایی ثابت هم نام گذاری کنیم.

افراد و یا شرکت‌هایی که شما مواد اولیه و ملزومات مورد نیاز کسب و کارتان را از آنها خریداری می‌کنید منبع دیگر کسب و کار شما به حساب می‌آیند که لازم است در بوم مدل کسب و کار به آنها اشاره کنید و همچنین تخمینی از هزینه‌های مربوطه را هم به دست آورید.

هنگامی که گفته می‌شود یک کسب و کار در تولید محصولاتش از مواد اولیه استفاده می‌کند، به این معنا است که موادی را تهیه می‌کند و طی فرآیند تولید، آنها را به محصول نهایی (و یا میانی) تبدیل می‌کند. در این شرایط می‌توان گفت که فرآیند تولید، یک ارزش افزوده به مواد اولیه اضافه می‌کند. مواد اولیه می‌تواندبه دو صورت مستقیم و غیرمستقیم وجود داشته باشند.

مواد اولیه مستقیم

مواد اولیه مستقیم (به انگلیسی: direct raw materials) موادی هستند که شرکت‌ها مستقیماً در ساخت یک محصول نهایی از آنها استفاده می‌کنند؛ مانند استفاده از چوب برای تولید صندلی.

مواد اولیه غیرمستقیم

مواد اولیه غیرمستقیم (به انگلیسی: indirect raw materials) بخشی از محصول نهایی نیستند اما در فرآیند تولید استفاده می‌شوند. مواد اولیه غیر مستقیم بخشی از ابزارها و مواد مصرفی از قبیل سوخت، چسب، روغن و یا مواد شوینده را شامل می‌شوند که در واقع در هیچ محصولی نمی‌توان آنها را مستقیما مشاهده کرد، اما برای تولید محصول (از مواد اولیه) به آنها نیاز داریم. مواد اولیه غیر مستقیم در برخی کسب و کارها به نام مواد مصرفی (به انگلیسی: consumables) نیز شناخته می‌شوند؛ اما اصولا دامنه آنها گسترده‌تر از مواد مصرفی است.

منابع فکری

منابع فکری مانند برند شما، حق ثبت اختراع، حق چاپ، مشارکت و پایگاه داده مشتریان می‌باشند. علاوه بر این، منابع فکری می‌تواند شامل دستور پخت غذا و یا روش و تکنیک خاصی برای انجام کارها باشد (که شاید فقط شما آن را بدانید).

منابع مالی

دسته دیگر منابع شامل پول نقد، اعتبار و غیره است که منابع مالی کسب و کار را شامل می‌شود.

ملزومات و خدمات

همچنین، اگر کسب و کار شما نیاز به استفاده از خدمات یک موسسه تبلیغاتی و یا یک تیم طراحی وبسایت دارد، این افراد جزو منابع کسب و کار شما به حساب می‌آیند که شما از آنها خدمات مورد نیازتان را خریداری می‌کنید.

به یاد داشته باشید که این فرآیند معمولا در قالب قراردادهای پیمانکاری اتفاق می‌افتد.

اولویت بندی منابع

در توصیف هر یک از منابع کسب و کار که برای رسیدن به سودآوری کسب و کار خود به آنها نیاز دارید، هر یک را از منظر ارزشی که برای شرکت به ارمغان می آورد، اولویت بندی کنید.

پیشنهاد می‌کنم که منابع فنی و نیازمندی‌هایی که در این زمینه دارید را نیز ارزیابی کنید. برخی از مشاغل بیشتر از بقیه به فناوری تکیه می‌کنند. چنین شرکت‌هایی برای شروع به یک تیم IT قوی نیاز دارند. اگر در ساختن وب سایت شخصی و یا شرکت خود با مشکلی مواجه هستید، می‌توانید با سپردن کار به یک شرکت و یا فرد متخصص جلوی بروز هزینه‌های زمانی و مالی هنگفت را بگیرید.

پرسش‌های متداول